Iets over mezelf

Ik ben Pouwel van de Siepkamp en de verantwoordelijke voor de Stichting Gentle Teaching en de teksten op deze website.

Ik ben van 1949 en ben eind 1969 begonnen te werken in de zorg voor mensen met een verstandelijke beperking. De eerste paar jaar als vaste nachtdienst. In 1974 hebben mijn vrouw en ik Henk en Leen leren kennen. Twee broers met een verstandelijke beperking die bijna vanaf hun geboorte uit huis waren gehaald en altijd samen in instellingen hebben gewoond. Ze hadden geen contacten buiten de instelling, en we besloten begin 1975 hen te adopteren. Ze waren toen al 16 en 17 jaar en ineens was ik vader van twee zonen met een verstandelijke beperking. Ze hebben ons leven kleur gegeven.

Na een tussen periode van 4 jaar op een afdeling voor chronische psychiatrische patiënten, ben ik in 1976 weer teruggekomen in de gehandicaptenzorg en werd ik afdelingshoofd van een paviljoen voor 60 mensen met een verstandelijke beperking en ernstige gedragsproblemen. In die tijd waren er eigenlijk nog geen goede methodieken voor de begeleiding van deze mensen. De enige formele methodiek was de gedragstherapie met straffen en belonen. De andere ‘methodiek’ was de ‘zoek het maar uit methode’. We moesten zelf maar kijken wat we dachten dat goed was.

Door de opeenhoping van problemen in één gebouw ontstond er een sterk naar binnen gekeerde cultuur die zich vooral kenmerkte onderlinge solidariteit tussen de begeleiders als er iemand misschien iets te hard tegen een bewoner optrad, en een collectief gevoel van machteloosheid omdat we ook niet wisten hoe we het dan wel moesten doen.

Rond 1988 kwam ik tijdens een studiereis in de VS en Canada in contact met Gentle Teaching. Ik vond een boekje met een interessante titel, en voor het vliegtuig op de terugweg geland was op Schiphol had ik het uit. Wat een eye-opener. Een heel andere manier van werken die niet alleen voor de bewoners goed zou zijn, maar ook voor de begeleiders, die eindelijk kunnen doen wat ze eigenlijk willen; mensen begeleiden in plaats van met ze vechten.

Door omstandigheden kon ik de eerste paar jaar nog niet met Gentle Teaching aan de slag. Er waren strubbelingen in de instellingen en ik kwam voor een jaar in de directie terecht. Na dat jaar ben ik weggegaan en heb ik besloten te gaan werken als interim manager en organisatieadviseur. Belangrijkste reden was dat ik inmiddels had gezien dat we echt een drastische vernieuwingsslag in de zorg moesten maken, en daar kan je alleen aan bijdragen als je op de juiste stoel zit en aan de knoppen kan draaien. Dat kan je als locatiemanager nauwelijks.

In 1992 had ik genoeg geld gespaard om een opdracht aan mijn neus voorbij te laten gaan, en me te versiepen in Gentle Teaching. Ik zocht contact met John McGee, de grondlegger van Gentle Teaching en schrijver van het boek dat mij zo geinspireerd had. Ik ben een aantal keer naar de VS gegaan om me door McGee te laten trainen, en samen met McGee zijn we gaan nadenken hoe we Gentle Teaching hier in Nederland ook van de grond konden krijgen.  Dit resulteerde in het vertalen van lesmateriaal, het opleiden van een aantal mensen tot trainer Gentle Teaching en in 1994 het oprichten van de Stichting Gentle Teaching.

Als vader kreeg ik ook te maken met een ander aspect: de belangenbehartiging. Ik werd van de familievereniging van de instelling en later voorzitter. Vervolgens kwam ik in het landelijk bestuur van de koepel van familieverenigingen, en op dit moment ben ik voorzitter van KansPlus, een landelijk belangennetwerk voor mensen met een verstandelijke beperking.

Ik denk dat ik één van de weinige mensen in het land ben die vanuit meerdere perspectieven ervaring heeft met mensen met een verstandelijke beperking en de zorg die ze nodig hebben:

• Als ervaringsdeskundige vader die weet wat het voor zijn zonen betekent om afhankelijk te zijn van zorgverlening en die maar om moeten gaan met teleurstellingen in het leven waar anderen hun hand niet voor omdraaien,
• Als inhoudelijk deskundige; begonnen in de uitvoering, als paviljoenshoofd heel dicht rond om de teams en later als trainer Gentle Teaching,
• Als manager op strategische niveau betrokken bij het nemen van belangrijke beslissingen die een impact hebben voor de kwaliteit van veel mensen,
• Als belangenbehartiger die probeert in de politiek openingen te vinden om verbeteringen voor mensen met een verstandelijke beperking voor elkaar te krijgen.

Ik merk dat ik door te denken vanuit deze verschillende perspectieven en ze met elkaar te verbinden mensen wat verder kan helpen; als persoon met een verstandelijke beperking, als ouder/broer/zus, als begeleider, als manager, als politicus. Er is niet veel zeker in het leven. Wat ik wel zeker weet is dat ik met mijn 69 jaar in elk geval over de helft van mijn leven zit, en dat er een moment zal komen dat ik me niet meer actief in kan zetten. Als ik voor die tijd nog wat mensen gelukkig heb kunnen maken, zal me dat goed doen en ben ik tevreden.