Loslaten van verstorende emoties

Doel

Op een echte manier loslaten van verstorende emoties, zodat deze je relatie tot de personen en je werkplezier niet negatief beïnvloeden.

Reden

Als je verstorende emoties, zoals boosheid, angst, onmacht of afkeer hun vrije gang laat, kan dat schadelijk zijn voor de relatie met de persoon, maar ook voor jouw werkplezier. Als je ze alleen maar wegdrukt of eraan voorbijgaat is dat een oplossing die geweld doet aan jezelf en de persoon zal toch wel aanvoelen dat ze ergens van binnen nog bij je aanwezig zijn.

Oefening

Neem ongeveer 10 minuten door deze oefening

• Probeer een incident te herinneren waarin je een verstorende emotie in de richting van een persoon voelde.
• Probeer je zo sterk in de herinnering in te leven, dat je de emotie weer gaat voelen.
• Probeer letterlijk in je lichaam te voelen waar de emotie voelbaar is
• Accepteer de emotie zoals hij is
• Kijk nu eens in je herinnering goed naar de situatie die de emotie veroorzaakte en onderzoek de oorzaak.  Loop de verschillende vragen in dit onderzoek langs en neem voor iedere vraag een paar minuten om er serieus naar te kijken.

In geval van boosheid

• Was er wel sprake van boosheid, of was het eigenlijk een gevoel van onmacht dat zich vertaalde in boosheid naar de persoon?
• Wat deed de persoon en wat was voor hem de aanleiding?
• Deed de persoon het opzettelijk, of was het een uiting van opgelopen spanning en onmacht?
• Was de persoon werkelijk in staat anders te handelen onder de gegeven omstandigheden?
• Kun je door dit onderzoek naar de boosheid, het gevoel van boosheid loslaten, omdat je inziet dat de oplossing van het probleem niet ligt in boosheid naar de persoon?

In geval van onmacht

• Kijk eens goed of het realistisch is dat je zou kunnen bereiken wat je voor ogen hebt, gezien de situatie en problematiek van de persoon en/of de werkomstandigheden?
• Kun je van jezelf accepteren dat je niet almachtig bent en niet alles kunt realiseren wat je zou willen?
• Kun je naar het lijden van een persoon kijken en tegelijk accepteren dat jij niet in staat bent al dit lijden weg te nemen; hoe graag je het ook zou willen?
• Als je ziet wat niet kunt en dat kunt accepteren, kun je dan zien wat je wel kunt doen (troost bieden,  op tijd afleiding bieden om problemen te voorkomen, op een vriendelijke manier zeggen dat iets niet kan, enz)?
• Kun je door te kijken naar wat wel kan, het gevoel van onmacht loslaten en je richten op wat je wel kunt gaan doen; zonder de garantie dat het lukt?

In geval van angst

• Onderzoek welke dreiging er precies is en wat je zou kunnen overkomen.
• Hoe ernstig is de schade die je kunt oplopen? Gaat het alleen om mentale of emotionele schade, of kan er ook fysieke schade ontstaan?
• Kun je de eventuele mentale of emotionele schade voorkomen door je te realiseren dat het gedrag misschien wel op jou gericht is, maar dat het in wezen niets met jou te maken heeft? Het is een uiting van frustratie en onmacht van de persoon, en jij bent toevallig de trigger waar het zich op richt.
• Is de mogelijke fysieke schade werkelijk ernstig? (vergelijk het eens pijn die je af en toe in het sporten op kunt lopen)
• Als je werkelijk vindt dat je de mogelijke schade niet kunt verdragen, kun je dan voorzorgsmaatregelen nemen die je de noodzakelijke bescherming bieden? (zoals steun van collega’s, oefenen in fysieke weerbaarheid)
• Kun je door het terugbrengen van de angst tot hanteerbare proporties voorkomen dat je handelen bepaald wordt door je angst?

In geval van afkeer

• Onderzoek welke aspecten van de persoon de afkeer in je oproepen.
• Kijk of de persoon hier zelf iets aan kan doen?
• Kun je een aantal positieve kwaliteiten van de persoon benoemen en die belangrijker gaan vinden dan de aspecten die afkeer oproepen?
• Bedenk eens of je mensen kent die deze afkeer voor de persoon niet voelen en de persoon graag mogen.
• Kun je accepteren dat – als er mensen zijn die de persoon wel graag mogen – jouw afkeer niets met de persoon te maken heeft, maar dat het iets is dat zich in je eigen geest afspeelt?

Zeker als het gaat om personen of momenten die heftige emoties bij je oproepen, is het belangrijk deze oefening regelmatig te doen op momenten dat de persoon er niet is. Rustige momenten tijdens je dienst, na afloop van de dienst of onderweg naar huis of thuis.

Je kunt de oefening alleen doen, maar ook samen met een collega door in een dialoog naar aanleiding van een incident de verschillende stappen van de oefening door te lopen en de vragen  uit de oefening samen te bespreken.

Toepassing in de praktijk

In het begin kan het nog moeilijk zijn om dit direct in de praktijk toe te passen. Naarmate je vaker geoefend hebt, zal het in de praktijk om gemakkelijker worden om het direct toe te passen.

Als je ook bedreven bent in de ‘drie goede principes’ en in het ‘liefdevol aanwezig zijn’, kun je bij het aangaan van een interactie waarvan je weet dat er iets kan gebeuren waardoor deze gevoelens kunnen worden opgeroepen, je inleven in wat de persoon nodig heeft om het niet zover te laten komen. Bovendien vormen liefdevolle gevoelens een sterke buffer tegen het binnenkomen van verstorende gevoelens.